Kule vinç, genellikle şantiyelerde sabit ya da hareketli (genellikle sabit) bir taşıyıcı üzerinde ağır yüklerin yatayda ve düşeyde taşınmasını sağlayan çelik strüktürdeki bir makinedir.
Kule gibi yükselen bir gövdesi olduğundan bu şekilde isimlendirilmiştir. Gövde bölümü dışında BOM adı verilen ağırlık taşıyan kolu vardır. Bu kolu dengelemek için bomun arka ucunda denge taşları vardır. Kule vinçlerin birçok tipi vardır. Kendi başlarına ayakta durabildikleri gibi bina yükseldikçe onunla beraber yükselirler. Yapıya çeşitli aralıklarla atılan bağlantı ankrajlarıyla sabitlenirler.
Kule vinçler yükseltilmek istendiğinde orta kısımlarında bulunan ekleme bölümünün vinci ortadan ayırıp yükseltir, bu oluşan yeni boşluğa vinç dışarıdan gelen ek parçayı kaldırıp yanaştırır. Yanaşan parça içe alınıp monte edilir ve bağlanır. Kule vinçleri, kule vinç operatörleri yönetir. Gövde ile bomun kesiştiği yerde bulunan kabinde çalışırlar.
Kule vinçlerin kapasiteleri yükün bomdaki yerine göre değişir. En çok kullanılan modeller genelde BOM ucunda 1250 kg taşırlar. Dipte ise 6000 kg taşıyabilirler. Kule vinçler güvenlik açısından saatte 50 km hızla esen rüzgarda çalıştırılmamalıdır. Periyodik olarak makine mühendisleri tarafından bakımları yapılmalıdır.
Kule Vinç Kullanma Talimatı
– Kule vinçleri yetkili operatör dışında başkasının kullanması yasaktır.
– Bütün vinçlerin görebilecek bir yerinde yük çizelgesi asılıdır. Bu çizelgede belirlenmiş yük kapasitesi dışında yük kaldırılması yasaktır.
– Vinçle kaldırılan yükler kesinlikle çalışanlar üzerinden geçirilmeyecektir. Zorunlu olmadıkça yük bir araç ya da makine üzerinden geçirilmeyecektir. Aynı zamanda vinçle kaldırılan ya da indirilen bir yükün altında kimse bulunmayacaktır.
– Operatör vinçle çalışmaya başlamadan önce vincin kumandalarını, frenlerini ve kolları kontrol edilir.
– Yüksek gerilim hatları yakınında vinç ile çalışmak gerekiyorsa gerilim hattı ile en az 5 mt. uzaklık olacaktır. Bu mümkün olmuyorsa havai enerji tamamen sıfıra getirilecektir.
– Vinçler üzerindeki limit şalteri kesinlikle iptal edilmeyecektir.
– Frenlere yavaş basılır ve vinç ani durdurulmayacaktır.
– Operatör kabininde tam dolu ve kontrolü yapılmış yangın söndürme cihazı bulundurulur.
– Ağır yükler kaldırılmadan önce vinç halatları kontrol edilir, deforme ve kopukluk varsa halat değiştirilir.
– Çalışmalar sırasında operatör işaretçiden başka kimseden gelen komutları uygulamayacak, yalnızca işaretciden gelen komutlara uyacaktır. Ancak her kim olursa olsun DUR komutuna uygulayacaktır. Tünel kalıp çalışmalarında işaretçiler kırmızı baret giyecektir. Diğer çalışmalarda işaretçilerin ayrımı kolluklar verilerek sağlanacaktır.
– Vincin her demontajından sonra tekrar kurulduğunda yetkili servis tarafından kontrol edilip kullanılabilir raporu alındıktan sonra çalıştırılacaktır. Yetkili servis tarafından tutulan formun bir nüshası iş güvenliği departmanında bir nüshası makine grubunda şantiye süresince saklanacaktır.
– Vincin montajı ve demontajı çalışmasına başlanılmadan önce vinç sahası etrafı emniyet şeridiyle çevrelenecek ve saha içinde işçi çalışması olmayacaktır. Bu önlemler alındıktan sonra çalışmaya başlanılacaktır.
– Vinçlerin halatları, kancaları, frenleri ve otomatik durdurucuları (swiçhleri ) yetkili bir teknik elman tarafından her üç ayda bir bütünüyle kontrol edilerek periyodik kontrol raporu düzenlenecektir. Bu periyodik kontrolleri yapmakla yetkili mercii TMMOB ( Türkiye Makine Müh. Odası Birliği) dir.
– Vinçlerde iş bitiminde ve mesai saatleri içersindeki vincin çalışmadığı zamanlarda vinç burnu serbest salınıma müsait duruma getirilmeli ve yük kancası kabinden10 mt uzaklıkta olacaktır.
– Vinçle çalışmaya başlanılmadan önce fırtına ve rüzgâr hızı kontrol edilecektir. Rüzgâr ölçme sisteminin çalışıp çalışmadığı kontrol edilecek ve eğer rüzgâr hızı türü vinçler için 45–50 km/saat ise vinçle çalışma yapılmayacaktır.
– Vince inip çıkma merdiveni günlük olarak kontrol edilecektir. Günlük kontrol formuna kayıtı yapılacaktır.
– Vinç operatörlerinde bulunan telsizler devamlı şarjları dolu olacaktır.
– Operatör vinci mesai saatleri içinde bağlı bulunduğu kısım şefine haber vermeden terk etmeyecektir.
– Vincin elektrik ve mekanik arızası durumunda yetkili birimlere haber verecek ve kesinlikle arızaya operatör müdahale etmeyecek.
– Vincin malzeme sepetiyle insan taşınması yapılamaz.
– Vinç operatörü en küçük rahatsızlığını dahi doktora bildirecek.
– Vinç ile bir yük daima yatay doğrultuya dik olarak kaldırılmayacak.
– Bağlantı olarak tünel kalıplarda kaldırma aparatları kullanılacaktır. Sepetle malzeme alımlarında dörtlü halatlarla sepete bağlanılması suretiyle çalışma yapılacaktır. Tünel kalıpların yere yatırılması işleminde yatırma aparatları kullanılacaktır.
– Vinç yük kancasının emniyet mandalı daima çalışır durumda olacaktır.
– Vincin tepe ikaz lambası çalışır durumda olacaktır.
– Vincin çalışma bölgesinde çalışmanın güvenli şekilde yapılmasını sağlayacak aydınlatmaların yapılması sağlanılacaktır.
– Operatör çalışmanın güvenli olduğunu bildiği takdirde çalışmasına devam edecek aksi takdirde güvensiz ve tehlikeli bir çalışma yapmayacaktır. Çalışmalarda tehlike hissettiği dâhilinde ilk formen / amirine haber edecek çalışmasını durduracaktır.
– Çalışma sisteminde tespit ettiği tehlikeli durum ve davranışları ilk amirine bildirilecek ilk amirde Teknik Emniyet departmanına yazılı olarak tebliğ edecektir.
• Mobil Vinç Kullanma Talimatı
– Kule vinçleri yetkili operatör dışında başkasının kullanması yasaktır. Yağcıların kullanması yasaktır.
– Bütün mobil vinçlerde yük kaldırma kapasitelerini belirten çizelge bulunmaktadır. Bu çizelgede belirlenmiş yük kapasitesi dışında yük kaldırılması yasaktır.
– Vinçle kaldırılan yükler kesinlikle çalışanlar üzerinden geçirilmeyecektir. Zorunlu olmadıkça yük bir araç ya da makine üzerinden geçirilmeyecektir. Aynı zamanda vinçle kaldırılan ya da indirilen bir yükün altında kimse bulunmayacaktır.
– Operatör çalışmanın güvenli olduğunu bildiği takdirde çalışmasına devam edecek aksi takdirde güvensiz ve tehlikeli bir çalışma yapmayacaktır. Çalışmalarda tehlike hissettiği dâhilinde ilk formen / amirine haber edecek çalışmasını durduracaktır.
– Çalışma sisteminde tespit ettiği tehlikeli durum ve davranışları ilk amirine bildirilecek ilk amirde Teknik Emniyet departmanına yazılı olarak tebliğ edecektir.
– Operatör vinçle çalışmaya başlamadan önce vincin kumandalarını, frenlerini ve kolları kontrol edilir.
– Yüksek gerilim hatları yakınında vinç kesinlikle kurulmayacaktır.
– Frenler yavaş basılır ve mobil vinç ani durdurulur.
– Araç içersinde tam dolu ve kontrolü yapılmış yangın söndürme cihazı bulundurulmalı
– Ağır yükler kaldırılmadan önce vinç halatları kontrol edilmeli; deforme ve kopukluk varsa halat değiştirilmeli, halat donanımı yük kapasitesine göre ayarlanmalı
– Çalışmalar sırasında operatör işaretçiden başka kimseden gelen komutları uygulamamalı, yalnızca işaretçiden gelen komutlara uymalıdır. Ancak her kim olursa olsun DUR komutuna uygulamalıdır.
– Mobil vinçlerde bulunan ilave uzatma bom kullanılması durumlarda yetkili makamdan onay alınması gerekmektedir. Onay alınmadan ilave uzatma ile çalışmak yasaktır.
– Mobil vinçlerde iş bitiminde ve mesai saatleri içersindeki vincin çalışmadığı zamanlarda vinç burnu serbest salınıma müsait duruma getirilmeli ve yük kancası kabinden 10 mt uzaklıkta olmalıdır.
– Operatör vinç mesai saatlerinde bağlı bulunduğu kısım şeflerine haber vermeden vinci bölgesini terk etmemelidir.
– Mobil vinçler malzeme sepetiyle insan taşıması yapılamaz
– Mobil vinç operatörü en küçük rahatsızlığını doktora bildirmelidir.
– Mobil vinç yük kancasının emniyet mandalı daima çalışır durumda olmalıdır
– Mobil vinç çalışma bölgesinde etkin aydınlatma yapılmalıdır.
“http://tr.wikipedia.org/wiki/Kule_vin%C3%A7” adresinden alındı.
- kulevinç videoları
